Willa Koliba

Willa Koliba to niezwykły skarb architektury Zakopanego, który przenosi odwiedzających w fascynujący świat stylu zakopiańskiego. Położona przy ulicy Kościeliskiej, najstarszej ulicy miasta, ta wyjątkowa budowla stanowi nie tylko perełkę architektoniczną, ale również żywe świadectwo historii i kultury Podhala. Jako pierwszy dom zaprojektowany w stylu zakopiańskim przez Stanisława Witkiewicza, Willa Koliba odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości kulturowej regionu i stanowi obowiązkowy punkt na mapie każdego miłośnika architektury i historii odwiedzającego Zakopane.

Historia Willi Koliba

Willa Koliba powstała w latach 1892-1893, a jej budowa była przełomowym momentem w historii architektury Podhala. Inicjatorem projektu był Zygmunt Gnatowski, ziemianin z Podola, który początkowo planował wznieść prostą góralską chałupę. Jednak to właśnie Stanisław Witkiewicz przekonał go do realizacji bardziej ambitnego projektu, który miał połączyć tradycyjne elementy budownictwa góralskiego z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi.

Nazwa „Koliba” wywodzi się od góralskiego słowa „koleba”, oznaczającego szałas pasterski. To nawiązanie do lokalnej tradycji doskonale oddaje ducha, w jakim powstał ten wyjątkowy budynek. Prace nad willą były nadzorowane osobiście przez Witkiewicza, a w ich realizacji brali udział miejscowi górale, w tym znani budarze: Maciej Gąsienica Józkowy, Staszek Bobak, Klimek Bachleda i Jasiek Stachoń.

Architektura i wystrój

Spacerując wokół Willi Koliba, nie sposób nie zachwycić się jej oryginalną bryłą i bogatym wystrojem. Budynek wzniesiono na planie prostokąta, z charakterystycznym dla stylu zakopiańskiego wysokim, stromym dachem pokrytym gontem. Fasada willi przyciąga wzrok licznymi detalami inspirowanymi sztuką ludową Podhala, takimi jak parzenice, leluje czy gwiazdy.

Wnętrze willi równie mocno odzwierciedla ideę stylu zakopiańskiego. Pomieszczenia urządzone są z wykorzystaniem tradycyjnych motywów góralskich, jednocześnie spełniając wymogi komfortu i funkcjonalności. Szczególną uwagę zwracają oryginalne piece kaflowe, drewniane meble oraz dekoracyjne elementy snycerskie, które tworzą niepowtarzalny klimat wnętrza.

Ekspozycja muzealna

Obecnie Willa Koliba pełni funkcję Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza. Zwiedzając jej wnętrza, można podziwiać pięć oryginalnie urządzonych pomieszczeń, które doskonale oddają atmosferę końca XIX wieku. Na parterze znajdują się jadalnia i salon, natomiast na piętrze można zobaczyć pokój Gnatowskiego oraz pokój służącego. Ekspozycja muzealna pozwala przenieść się w czasie i doświadczyć, jak wyglądało życie w zakopiańskiej willi ponad sto lat temu.

Informacje dla zwiedzających: – Adres: ul. Kościeliska 18, Zakopane – Godziny otwarcia: środa-niedziela 10:00-18:00 (ostatnie wejście o 17:15) – Ceny biletów: normalny 22 zł, ulgowy 11 zł – Dojazd: Willa znajduje się w centrum Zakopanego, około 15 minut spacerem od Krupówek – Zwiedzanie z przewodnikiem możliwe po wcześniejszej rezerwacji: [email protected] – W czwartki wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny

Znaczenie Willi Koliba dla kultury Podhala

Willa Koliba odegrała kluczową rolę w rozwoju stylu zakopiańskiego i promocji polskiej architektury narodowej. Stała się inspiracją dla wielu późniejszych projektów, nie tylko w Zakopanem, ale także w innych regionach Polski. Dzięki swojej unikalnej formie i historii, willa przyczyniła się do zachowania i popularyzacji dziedzictwa kulturowego Podhala.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego w Willi Koliba jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale także ważnym ośrodkiem edukacyjnym. Organizowane są tu wystawy czasowe, wykłady i warsztaty poświęcone historii architektury i sztuki regionu. To miejsce, które pozwala zrozumieć, jak ważną rolę odegrał styl zakopiański w kształtowaniu tożsamości kulturowej Polski przełomu XIX i XX wieku.

Willa Koliba dzisiaj

Odwiedzając Willę Koliba dzisiaj, można poczuć ducha epoki, w której narodził się pomysł stworzenia polskiego stylu narodowego. Spacerując po oryginalnie urządzonych wnętrzach, można podziwiać kunszt rzemieślników i artystów, którzy przyczynili się do powstania tego wyjątkowego obiektu. Każdy detal, od rzeźbionych mebli po ozdobne piece kaflowe, opowiada historię stylu zakopiańskiego i jego twórcy, Stanisława Witkiewicza.

Willa Koliba to nie tylko muzeum, ale także żywe świadectwo historii Zakopanego i jego kulturowego dziedzictwa. Stanowi ona doskonały punkt wyjścia do poznawania innych przykładów architektury w stylu zakopiańskim, takich jak słynny dom „Pod Jedlami” czy kaplica pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Jaszczurówce, również zaprojektowane przez Witkiewicza.

Podsumowanie

Willa Koliba to nie tylko zabytek architektury, ale przede wszystkim symbol narodowej tożsamości i dumy. Jej znaczenie wykracza daleko poza walory estetyczne – jest ona świadectwem dążeń do zachowania i rozwijania rodzimej kultury w trudnych czasach zaborów. Odwiedzając Willę Koliba, można nie tylko podziwiać piękno architektury, ale także lepiej zrozumieć historię i tożsamość regionu tatrzańskiego. To miejsce, które łączy w sobie artystyczną wizję, rzemieślniczy kunszt i głębokie zakorzenienie w lokalnej tradycji, stanowiąc nieodłączny element kulturowego krajobrazu Zakopanego i inspirację dla kolejnych pokoleń architektów i artystów.